آشنایی با اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال

بلاکچین خصوصی(Private Blockchain)

در مقابل، بلاکچین خصوصی مکانیسمی است که دسترسی به آن محدود به یک یا چند سازمان خاص است. در این نوع بلاکچین، کنترل کامل بر شبکه به یک نهاد خاص واگذار می‌شود و فقط افراد مجاز می‌توانند به اطلاعات و داده‌های موجود دسترسی پیدا کنند. این نوع بلاکچین به دلیل امنیت بالای خود و توانایی برای مدیریت و اصلاح اطلاعات، در بسیاری از سازمان‌ها و صنایع خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله مزایای بلاکچین خصوصی، می‌توان به سرعت بالاتر در پردازش تراکنش‌ها و صرفه‌جویی در هزینه‌ها اشاره کرد. اما این محدودیت در دسترسی ممکن است به کاهش شفافیت و اعتماد کاربران منجر شود. به همین دلیل، انتخاب بین بلاکچین عمومی و خصوصی به نیازها و اهداف خاص هر سازمان بستگی دارد.

بلاکچین کنسرسیوم(Consortium Blockchain)

بلاکچین کنسرسیوم، ترکیبی از ویژگی‌های بلاکچین عمومی و خصوصی است. در این مدل، چند سازمان یا نهاد به صورت مشترک در ایجاد و مدیریت شبکه مشارکت دارند. این نوع بلاکچین به عنوان بهترین گزینه برای صنایع و زمینه‌هایی در نظر گرفته می‌شود که نیاز به همکاری بین چندین طرف مختلف دارند، مانند بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و یا سایر نهادهای مالی. در بلاکچین کنسرسیوم، نهادهای مشارکت‌کننده دارای میزان دسترسی متفاوتی به اطلاعات هستند و عموما برای تضمین امنیت داده‌ها و همچنین افزایش همکاری بین سازمان‌ها طراحی شده است. این نوع بلاکچین به‌خاطر تنوع در ساختار مالکیت و مدیریت، می‌تواند نیازهای کاربران را در زمینه امنیت و شفافیت برآورده سازد.

معامله(Trade)

یکی دیگر از اصطلاحات مهم معامله(Trade) است. معامله به فرایند خرید و فروش ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها اشاره دارد. صرافی‌های دیجیتال، بستری را برای کاربران فراهم می‌کنند تا بتوانند ارزهای دیجیتال خود را با یکدیگر مبادله کنند. این معاملات می‌توانند به صورت سفارشات بازار(Market Orders) و سفارشات محدود(Limit Orders) انجام شوند. در سفارشات بازار، کاربر با قیمتی که در حال حاضر در بازار وجود دارد، ارز را خریداری یا فروش می‌کند، در حالی که در سفارشات محدود، کاربر قیمت خاصی را تعیین می‌کند و تنها در صورتی که بازار به این قیمت برسد، معامله انجام خواهد شد.

مکانیزم اجماع(Consensus Mechanism)

به مجموعه‌ای از پروتکل‌ها و روش‌هایی که برای اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌ها در بلاکچین‌ها به کار می‌روند، مکانیزم اجماع می‌گویند. این مکانیزم‌ها نقش بسیار مهمی در تامین امنیت و یکپارچگی داده‌ها ایفا می‌کنند. در واقع، در یک محیط غیر متمرکز، مکانیزم اجماع به نودها کمک می‌کند تا بر سر یک نسخه از تاریخچه تراکنش‌ها توافق نظر داشته باشند. رایج‌ترین مکانیزم‌های اجماع شامل Proof of Work، Proof of Stake و Practical Byzantine Fault Tolerance هستند. هر یک از این مکانیزم‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب آن‌ها بستگی به نیازها و ویژگی‌های خاص شبکه دارد. به عنوان مثال، Proof of Work به انرژی و منابع زیادی نیاز دارد، در حالی که Proof of Stake بر اساس میزان ارزهای موجود در اختیار کاربران، امنیت را تامین می‌کند.

الگوریتم(Algorithm)

الگوریتم‌ها به عنوان مجموعه‌ای از قوانین و دستورالعمل‌ها، نقشی اساسی در عملکرد فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، به ویژه در زمینه ارزهای دیجیتال ایفا می‌کنند. در حقیقت، الگوریتم عبارت است از یک دنباله منطقی و گام به گام که به حل یک مسئله مشخص منجر می‌شود. در دنیای ارزهای دیجیتال، الگوریتم‌ها برای تامین امنیت، پیگیری تراکنش‌ها و حفظ یکپارچگی داده‌ها به کار می‌روند. بر اساس نوع و ساختار الگوریتم، می‌توان شکل‌های مختلفی از ارزهای دیجیتال را ایجاد کرد. الگوریتم‌ها این امکان را برای کاربران فراهم می‌کنند که با امنیت و اطمینان بیشتری به معاملات خود بپردازند و به نوعی تضمین‌کننده شفافیت و قابلیت اعتماد در این بازار جدید به حساب می‌آیند.

الگوریتم اثبات کار(Proof of Work)

الگوریتم اثبات کار یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین الگوریتم‌ها در دنیای ارزهای دیجیتال است که نخستین بار توسط بیت کوین به کار گرفته شد. این الگوریتم بر مبنای حل مسائل ریاضی پیچیده توسط ماینرها(تولیدکنندگان ارز دیجیتال) طراحی شده است. به بیان ساده‌تر، تراکنش‌ها در شبکه‌های مبتنی بر اثبات کار، زمانی تایید می‌شوند که ماینرها به حل معادلات پیچیده پرداخته و قدرت پردازشی خود را به کار گیرند. این فرایند نیازمند و صرف زمان و انرژی بالا است. یکی از نقاط قوت این الگوریتم امنیت بالای آن است، زیرا هکرها برای حمله به شبکه نیاز به منابع مالی و فنی بسیار زیادی دارند. اما در عین حال، این الگوریتم با انتقاداتی نیز مواجه است. هزینه‌های برقی، اثرات زیست‌محیطی و عدم مقیاس‌پذیری از جمله چالش‌هایی هستند که استفاده از الگوریتم اثبات کار در پی دارد.

الگوریتم اثبات سهام(Proof of Stakes)

در واکنش به چالش‌های موجود در الگوریتم اثبات کار، الگوریتم اثبات سهام(PoS) به عنوان یک جایگزین کارآمد معرفی شد. در این الگوریتم، به جای استفاده از قدرت پردازش برای تایید تراکنش‌ها، از مقدار ارز دیجیتالی که کاربران در شبکه قفل می‌کنند، استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، در پروتکل‌های مبتنی بر اثبات سهام، احتمال انتخاب یک فرد برای تایید تراکنش‌های جدید، مستقیما به میزان سرمایه‌گذاری او بستگی دارد. این رویکرد به طور قابل توجهی انرژی کمتری مصرف می‌کند و بازدهی بیشتری از لحاظ امنیت و مقیاس‌پذیری دارد. با این حال، منتقدان این الگوریتم بر این باور هستند که ممکن است منجر به تمرکز ثروت شود، زیرا افرادی که سرمایه بیشتری دارند، احتمال بیشتری برای تایید معاملات و دریافت پاداش خواهند داشت.

صرافی(Exchange)

صرافی‌ها مکانی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال به حساب می‌آیند و می‌توانند به صورت متمرکز یا غیر متمرکز فعالیت کنند. در صرافی‌های متمرکز، یک نهاد خاص به عنوان واسط بین خریداران و فروشندگان عمل می‌کند و تمامی تراکنش‌ها تحت نظارت آن نهاد قرار دارد. این صرافی‌ها امکاناتی مانند نمودارهای قیمتی، ابزارهای تحلیلی و انواع مختلف سفارشات را فراهم می‌کنند که به کاربران کمک می‌کند تصمیمات بهتری در زمینه خرید و فروش بگیرند. به رغم راحتی و سرعت این نوع صرافی‌ها، کاربران می‌بایست در خصوص مسائل امنیتی و حفظ حریم خصوصی خود هوشیار باشند، چرا که این صرافی‌ها می‌توانند هدف حملات سایبری قرار گیرند.

صرافی غیر متمرکز(Decentralised Exchange)

صرافی‌های غیر متمرکز به عنوان یک بدیل مناسب برای صرافی‌های متمرکز معرفی می‌شوند. در این نوع صرافی‌ها، کنترل و نظارت بر تراکنش‌ها به کاربران داده می‌شود و میانجی‌گری وجود ندارد. به عبارت دیگر، تراکنش‌ها به صورت همتا به همتا (P2P) انجام می‌شود و این امر به افزایش امنیت و حریم خصوصی کاربران کمک می‌کند. از مزایای صرافی‌های غیر متمرکز، می‌توان به کاهش وابستگی به نهادهای مرکزی، کاهش خطرات ناشی از هک و افزایش شفافیت در تراکنش‌ها اشاره کرد. با این حال، نقص‌های این سیستم از جمله کم بودن حجم معاملات و پیچیدگی‌های کاربری نیز وجود دارد که می‌تواند برای برخی از کاربران چالش‌زا باشد.

آربیتراژ (Arbitrage)

آربیتراژ در بازار ارزهای دیجیتال به معنای بهره‌برداری از تفاوت قیمت یک ارز در صرافی‌های مختلف است. به بیان دیگر، اگر یک ارز دیجیتال در یک صرافی با قیمت پایین‌تری نسبت به یک صرافی دیگر معامله شود، معامله‌گران می‌توانند با خرید آن ارز از صرافی با قیمت کمتر و فروش آن در صرافی با قیمت بالاتر، سود کسب کنند. این گونه معاملات می‌تواند به بهبود کارایی بازار کمک کرده و قیمت‌ها را به یکدیگر نزدیک کند. با این حال، آربیتراژ نیازمند سرعت عمل و دقت بالا است، زیرا تغییرات قیمت می‌توانند ناگهانی و سریع اتفاق بیفتند. لذا آربیتراژ به عنوان یک استراتژی معاملاتی، نیازمند دانش و تجربه کافی در زمینه تحلیل بازار خواهد بود.

تراکنش(Transaction)

یکی از اساسی‌ترین اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال، تراکنش است. تراکنش در معنای کلی به هرگونه انتقال دارایی یا ارز بین دو طرف اشاره دارد. در بازار رمزارزها، این تبادل می‌تواند شامل خرید و فروش ارزهای دیجیتال، انتقال ارز بین کیف پول‌ها و یا حتی انتقال اطلاعات باشد. هر تراکنش که در این بازار انجام می‌شود، نیازمند تایید و ثبت در زنجیره بلوک(Blockchain) است که این فرایند به عنوان تایید تراکنش شناخته می‌شود. این تایید نقش کلیدی در اطمینان از صحت و اعتبار تراکنش‌ها دارد.

والت(Wallet)

اصطلاح بعدی والت(Wallet) است که به کیف پول‌های ارز دیجیتال اشاره دارد. این کیف پول‌ها ابزارهایی هستند که به کاربران امکان ذخیره و مدیریت ارزهای دیجیتال را می‌دهند. کیف پول‌ها می‌توانند به 2 دسته گرم(Hot Wallet) و سرد(Cold Wallet) تقسیم شوند.

کیف پول‌های گرم به اینترنت متصل هستند و معمولا برای معاملات روزمره مناسب هستند، در حالی که کیف پول‌های سرد به صورت آفلاین نگهداری می‌شوند و برای ذخیره‌سازی بلندمدت امن‌تر هستند. تنوع و انتخاب درست نوع کیف پول می‌تواند تاثیر بسزایی در مدیریت دارایی‌های دیجیتال کاربران داشته باشد.

هارد فورک(Hard Fork)

یکی از مهم‌ترین رخدادهای فنی در دنیای ارزهای دیجیتال، هارد فورک (Hard Fork) به حساب می‌آید. هارد فورک به تغییراتی در پروتکل بلاکچین اشاره دارد که تمامی نودهای شبکه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در نتیجه، به توسعه یک ارز دیجیتال جدید منجر می‌شود. در واقع، زمانی که یک هارد فورک اتفاق می‌افتد، زنجیره جدیدی از بلاک‌ها ایجاد می‌شود و در این فرایند، زنجیره اصلی به 2 قسمت تقسیم می‌شود. این تقسیم‌بندی ممکن است به دلیل بروز اختلاف نظر میان توسعه‌دهندگان در خصوص جهت‌گیری‌های تکنولوژی یا مدیریتی شبکه صورت بگیرد.

ماینینگ(Mining)

پدیده ماینینگ(Mining) در بازار ارز دیجیتال یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین فرایندها به شمار می‌آید. ماینینگ به عمل استخراج ارزهای دیجیتال از طریق حل مسائل پیچیده ریاضی و استفاده از توان پردازشی نودهای شبکه گفته می‌شود. در واقع، ماینرها با استفاده از سخت‌افزارهای قدرتمند و الگوریتم‌های خاص، به تامین امنیت و اعتبار شبکه کمک کرده و در عوض، پاداش‌هایی را به عنوان ارز دیجیتال دریافت می‌کنند.

فرایند ماینینگ در بلاکچین‌های مختلف با ویژگی‌ها و اصول متفاوتی انجام می‌شود. به عنوان مثال، در بیت کوین، ماینرها بایستی معادلات پیچیده‌ای را حل کنند تا بتوانند بلاک‌های جدید را به زنجیره اضافه کنند. به همین جهت، ماینینگ نه تنها به تولید ارز دیجیتال کمک می‌کند، بلکه نقشی کلیدی در تامین امنیت شبکه و تضمین اعتبار تراکنش‌ها ایفا می‌کند. با این حال، این فرایند هزینه‌هایی نظیر مصرف انرژی زیاد و نیاز به تجهیزات پیشرفته را در پی دارد، که در برخی موارد باعث انتقاد از تاثیرات زیست‌محیطی و اقتصادی آن می‌شود.

قراردادهای هوشمند(Smart Contracts)

قراردادهای هوشمند یکی دیگر از اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال است. این قراردادها، برنامه‌های خوداجرا هستند که بر روی بلاکچین مستقر شده و شرایط و قوانین توافقات را به شکل کد برنامه‌نویسی تعریف می‌کنند. در واقع، قراردادهای هوشمند به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بدون نیاز به واسطه، به صورت خودکار و بر اساس شرایط مشخص‌شده اجرا شوند. این ویژگی باعث می‌شود که فرایندهای تجاری و تبادل اطلاعات سریع‌تر و با هزینه کمتر انجام شوند.

به عنوان مثال، در یک قرارداد هوشمند بین دو طرف، به محض اینکه شرایط توافق شده برآورده شود، قرارداد به صورت خودکار اجرا شده و ارز دیجیتال یا اطلاعات مورد نظر منتقل می‌شود. از این رو، قراردادهای هوشمند موجب افزایش شفافیت، کاهش احتمال تقلب و به حداقل رساندن هزینه‌های اداری در معاملات می‌شوند.

کوین(Coin)

کوین‌ها در دنیای رمزارزها به ارزهای بومی بلاکچین‌ها اشاره دارند. به عبارت دیگر، کوین‌ها به عنوان واحدهای مستقل از ارزش دیجیتال شناخته می‌شوند که عموما با هدف جایگزینی پول‌های سنتی طراحی شده‌اند. مشهورترین مثال از این دسته، بیت کوین(Bitcoin) است که به عنوان اولین و معروف‌ترین کوین در بازار ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. کوین‌ها معمولا برای انجام تراکنش‌های مستقیم بین کاربران و شامل اجزای اصلی سیستم اقتصادی بلاکچین‌ها هستند. از دیگر ویژگی‌های کوین‌ها می‌توان به امنیت، غیر متمرکز بودن و قابلیت استخراج اشاره کرد.

توکن(Token)

توکن‌ها به نوعی از دارایی‌های دیجیتال گفته می‌شوند که بر روی بلاکچین‌های موجود ساخته می‌شوند و به عنوان نماینده‌ای از دارایی یا حق خاص عمل می‌کنند. بر خلاف کوین‌ها، توکن‌ها معمولا وابسته به شبکه‌های دیگر هستند و به همین دلیل از نظر تکنیکی، دارای نوعی انعطاف‌پذیری بالاتری هستند. توکن‌ها می‌توانند شامل دارایی‌هایی مانند حقوق مربوط به پروژه‌ها، وفاداری‌ها و یا حتی سوابق هویتی باشند. از جمله مشهورترین توکن‌ها می‌توان به اتریوم(Ethereum) و توکن‌های مبتنی بر استاندارد ERC-20 اشاره کرد که در اکوسیستم‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

دیفای(DeFi-Decentralized Finance)

دیفای به مجموعه‌ای از برنامه‌ها و پروژه‌ها در حوزه مالی اشاره دارد که در آن‌ها از تکنولوژی بلاکچین و پروتکل‌های غیر متمرکز برای ارائه خدمات مالی به کاربران استفاده می‌شود. این نوع خدمات شامل مواردی همچون وام‌دهی، قرض‌دهی، تامین مالی جمعی و معامله‌گری است که به طور مستقیم میان کاربران، بدون نیاز به واسطه‌ها و نهادهای مرکزی انجام می‌پذیرد. دیفای این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند که با اطمینان بیشتری به انجام تراکنش‌های مالی پرداخته و تحت تاثیر نوسانات بازار و مدیریت ریسک‌ها قرار نگیرند. از جمله ویژگی‌های مهم دیفای، دسترسی آسان و شفافیت آن است که در مقایسه با نظام‌های مالی سنتی، برتری‌های قابل توجهی را به ارمغان می‌آورد.

عرضه اولیه سکه(ICO-Initial Coin Offering)

عرضه اولیه سکه یا ICO، به عنوان یکی از روش‌های تامین مالی برای پروژه‌های جدید در عرصه ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود. در این روش، توسعه‌دهندگان یک پروژه به منظور جذب سرمایه، توکن‌های جدید خود را به فروش می‌رسانند. سرمایه‌گذاران در طول ICO، توکن‌ها را با امید به افزایش ارزش آن‌ها در آینده خریداری می‌کنند. این فرایند به ویژه در سال‌های اخیر به شدت محبوبیت یافته و به عنوان یک راهکار جذاب برای تامین مالی پروژه‌های نوین و استارتاپ‌ها تبدیل شده است. با این حال، سرمایه‌گذاری در ICOها همراه با ریسک‌های خاص خود نیز می‌باشد، چرا که عدم شفافیت و سو استفاده‌ها می‌تواند منجر به ضررهای قابل توجهی برای سرمایه‌گذاران شود.

استیکینگ(Staking)

استیکینگ به فرایند قفل کردن ارزهای دیجیتال در یک کیف پول برای حمایت از عملیات شبکه بلاکچین گفته می‌شود. در این فرایند، کاربران به ازای قفل کردن و مشارکت در شبکه، پاداش‌هایی دریافت می‌کنند. این روش به ویژه در بلاکچین‌هایی که از الگوریتم اثبات سهام(PoS) استفاده می‌کنند، متداول است. استیکینگ این امکان را برای کاربران فراهم می‌آورد تا علاوه بر حفظ ارزهای خود، از آن‌ها بهره‌برداری اقتصادی کنند و در عین حال به امنیت و عملکرد شبکه کمک نمایند.

فاست(Faucet)

فاست‌ها وب‌سایت‌هایی هستند که این امکان را برای کاربران فراهم می‌کنند با انجام کارهای ساده، مقدار کمی ارز دیجیتال دریافت کنند. این وب‌سایت‌ها به طور معمول با هدف افزایش آگاهی و مقبولیت ارزهای دیجیتال طراحی شده‌اند و می‌توانند به عنوان ابزاری برای جذب کاربران جدید و ترغیب آن‌ها به شرکت در بازار ارزهای دیجیتال عمل کنند. اگر چه پاداش‌های دریافتی معمولا اندک هستند، اما این فرایند می‌تواند به شکلی موثر به ایجاد شناخت اولیه نسبت به ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین کمک کند.

سخن پایانی مقاله اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال :

در نهایت می‌توان گفت که تسلط بر مفاهیم و اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال نه تنها به درک بهتر از مکانیزم‌های این بازار کمک می‌کند، بلکه به عنوان ابزاری کارآمد برای تحلیل و پیش‌بینی رویدادهای آتی نیز به شمار می‌آید. با توجه به تحولات سریع این حوزه و پیدایش ارزهای جدید و تکنولوژی‌های نوین، درک عمیق و دقیق از این اصطلاحات می‌تواند سرمایه‌گذاران را در اتخاذ تصمیمات بهینه یاری کند. در پایان، امیدواریم خوانندگان این مقاله با مفاهیم کلیدی و استراتژیک مرتبط با ارزهای دیجیتال آشنا شده و بتوانند با دیدی وسیع‌تر و تحلیلی‌تر به فعالیت‌های خود در این بازار پرچالش ادامه دهند.