در عصر دیجیتال، توکنها به ابزارهایی تبدیل شدهاند که علاوه بر سهولت در تبادل ارزش، امکان پیادهسازی قراردادهای هوشمند و تحقق پروژههای بلاکچینی را نیز فراهم میسازند. در این مقاله، به بررسی کامل مفهوم توکن چیست، انواع توکن و کاربردهای مختلف آن در حوزههای گوناگون خواهیم پرداخت و نقش آنها را در دنیای دیجیتال و پرسرعت امروز تحلیل خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
- تیم تحریریه
- بدون دیدگاه
5/5 – (1 امتیاز)
5/5 – (1 امتیاز)
توکن چیست؟
توکنها در دنیای بلاکچین، به عنوان داراییهای دیجیتالی عمل میکنند که بر روی شبکههای مختلف بلاکچین ایجاد میشوند. این توکنها میتوانند نمایانگر داراییهای واقعی، ویژگیهای خاص یا خدماتی باشند که در اکوسیستمهای مبتنی بر بلاکچین ارائه میشود. بر خلاف ارزهای دیجیتال اصلی مانند بیت کوین یا اتریوم که یک شبکه واحد دارند، توکنها اغلب روی بلاکچینهایی نظیر اتریوم، بایننس اسمارت چین و کاردانو ایجاد شده و قابلیت تعامل در میان سیستمهای مختلف را دارند.
آشنایی با ویژگی های توکن
در این قسمت، به بررسی ویژگیهای خاص توکنها میپردازیم و جنبههای مختلف عملکرد آنها را شرح خواهیم داد. ویژگیهای توکنها عبارتند از :
- نداشتن بلاکچین اختصاصی؛
- انجام تراکنش ها به صورت غیر متمرکز؛
- استفاده به عنوان روش پرداخت؛
- مناسب برای سرمایهگذاری؛
- ایجاد از طریق فرایند عرضه اولیه (ICO)؛
- قابل استقرار با کدهای رایانه ای خود اجرا (Self-executing)؛
- ساخت آسان و بدون نیاز به دانش برنامه نویسی.
در ادامه، به بررسی ویژگیهای گفته شده خواهیم پرداخت تا مفهوم توکن چیست را بهتر درک کنیم.
نداشتن بلاکچین اختصاصی
یکی از مهمترین ویژگیهای توکنها این است که نیازمند بلاکچین اختصاصی نیستند. بر خلاف کوینهایی مانند بیت کوین یا اتریوم که هر کدام بر روی بلاکچینهای خاص خود فعالیت میکنند، توکنها قادر هستند بر روی بلاکچینهای موجود، به ویژه بلاکچینهای عمومی و قابل دسترس، پیادهسازی شوند. این امر این امکان را برای توسعهدهندگان و کسبوکارها فراهم میآورد که توکنهای خود را بدون این که نیاز به ایجاد زیرساخت فنی جدیدی داشته باشند، ایجاد کرده و از مزایای فناوری بلاکچین بهرهبرداری کنند. به عنوان مثال، توکنهای استاندارد ERC-20 بر روی بلاکچین اتریوم ساخته میشوند و این ویژگی نیز به تسهیل و تسریع روند خلق توکنها کمک میکند.
انجام تراکنش ها به صورت غیر متمرکز
تراکنشهای توکنها به دلیل بهرهمندی از فناوری بلاکچین، به صورت غیر متمرکز انجام میشوند. این به این معنا است که هیچ نهاد مرکزی نظیر بانکها یا شرکتهای مالی در پردازش تراکنشها دخالت ندارند. به جای آن، اعتبارسنجهای شبکه با استفاده از الگوریتمهای اجماع، صحت تراکنشها را تایید میکنند. این درجه از غیر متمرکز بودن نه تنها امنیت و شفافیت بیشتری به فرایند تراکنشها میبخشد، بلکه به کاربران اطمینان میدهد که اطلاعات آنها تحت کنترل یک نهاد خاص قرار نخواهد گرفت.
استفاده به عنوان روش پرداخت
توکنها به عنوان یک روش پرداخت نیز شناخته میشوند. بسیاری از کسبوکارها و پلتفرمها از توکنها برای انجام تراکنشهای مالی و خدمات خود استفاده میکنند. این امر این امکان را برای کاربران فراهم میکند که با سرعت و سهولت بیشتری فرایند خرید و فروش را انجام دهند. به عنوان مثال، در بستر اتریوم، توکنهای مختلفی وجود دارند که از آنها برای خرید خدمات و محصولات داخل پلتفرمها استفاده میشود. بنابراین، توکنها میتوانند به عنوان واسطهای موثر در تبادل ارزش میان کاربران عمل کنند.
مناسب برای سرمایهگذاری
توکنها به دلیل نسبت ریسک به بازدهی جذابی که دارند، به شکل فزایندهای مورد توجه سرمایهگذاران قرار گرفتهاند. از آنجا که قیمت توکنها معمولا نوسانات شدیدی را تجربه میکند، فرصتی برای سرمایهگذاران فراهم شده است تا بتوانند با خرید در قیمتهای پایین و فروش در قیمتهای بالا، سود خوبی کسب کنند. علاوه بر این، قابلیت خرید و فروش توکنها بهطور ۲۴ ساعته و در بازارهای مختلف، شرایط مناسبی را برای سرمایهگذاری فراهم میآورد.
ایجاد از طریق فرایند عرضه اولیه (ICO)
یکی از روشهای متداول برای توزیع توکنها، فرایند عرضه اولیه (ICO) است. در این فرایند، توسعهدهندگان توکنها را در مرحله اولیه به سرمایهگذاران ارائه میدهند و در ازای دریافت سرمایه برای پروژههای خود، توکنها را به آنها میفروشند. این روش به طور گستردهای مورد استفاده قرار گرفته و این امکان را برای استارتاپها فراهم میکند که با جذب منابع مالی به تحقق اهداف خود بپردازند. علاوه بر این، ICO به شدت بر روی قیمت توکنها تاثیر میگذارد و میتواند منجر به افزایش یا کاهش شدید ارزش آنها شود.
قابل استقرار با کدهای رایانه ای خود اجرا (Self-executing)
ویژگی دیگر توکنها این است که آنان معمولا با کدهای رایانهای خوداجرا (self-executing) پیادهسازی میشوند. این موضوع به این معنا است که توکنها بدون نیاز به هیچ نوع پلتفرم شخص ثالث میتوانند بر اساس کدهای تعریفشده خود به طور خودکار عمل کنند. این ویژگی به توکنها اجازه میدهد که به صورت مستقل از نهادهای دیگر فعالیت کنند و به همین دلیل جنبههای خلاقانه و نوآورانهای را در فضای دیجیتال افزوده میشوند. نتایج قراردادهای هوشمند میتواند به صورت آنی و بدون نیاز به تایید انسانها انجام گیرد که این خود بر کارایی و سرعت عملکرد توکنها میافزاید.
ساخت آسان و بدون نیاز به دانش برنامه نویسی
یکی دیگر از جنبههای برجسته توکنها این است که فرایند ساخت آنها به مراتب سادهتر از ارزهای دیجیتال خودمختار است. بسیاری از پلتفرمهای ایجاد توکن وجود دارند که این امکان را برای کاربران فراهم میآورد بدون داشتن دانش عمیق از برنامهنویسی، توکنهای خود را بسازند و آنها را در بازارهای مختلف عرضه کنند. این ویژگی به کاربران غیر تخصصی اجازه میدهد که به راحتی و در مدت زمان کوتاهی توکن خود را طراحی و به بازار معرفی کنند. در نتیجه، این سطح از دسترسیپذیری، نوآوری و رقابت را در این حوزه به شدت افزایش میدهد.
معرفی انواع توکن
برای درک بهتر مفهوم کوین چیست، شناخت انواع مختلف کوینها لازم و ضروری است. در این قسمت، به بررسی چهار نوع اصلی کوینها میپردازیم و ویژگیهای هر یک را تحلیل میکنیم.
- توکن های کاربردی (Utility Tokens)؛
- توکن های امنیتی (Security Tokens)؛
- توکن های غیرقابل تعویض (Non-Fungible Tokens – NFTs)؛
- توکن های حاکمیتی (Governance Tokens).
در ادامه، با انواع کوینها آشنا میشویم تا پاسخ کاملتری به پرسش کوین چیست بدهیم.
توکن های کاربردی (Utility Tokens)
توکنهای کاربردی که به آنها توکنهای خدماتی نیز گفته میشود، به طور خاص به منظور استفاده در یک اکوسیستم خاص توسعه یافتهاند. این توکنها معمولا به کاربران اجازه میدهند تا به خدمات و محصولات یک پلتفرم خاص دسترسی پیدا کنند. به عنوان مثال، توکنهای موجود در پلتفرمهای فروش محصولات دیجیتالی یا خدمات بلاکچین، به عنوان وسیلهای برای پرداخت هزینه خدمات و کالاها عمل میکنند.
ویژگی متمایز این توکنها این است که به طور معمول در عرضه اولیه سکه (ICO) به فروش میرسند و از طرفی بستگی به میزان تقاضای خدمات پلتفرم دارند. به عبارتی، هر چه تعداد کاربران بیشتری به خدمات آن پلتفرم توجه نشان دهند، ارزش توکنهای کاربردی نیز افزایش مییابد. این نوع توکنها فضایی شفاف و قابل بررسی ایجاد میکنند که در آن کاربران متوجه میشوند که در ازای خرید توکن، چه مزایای خاصی را کسب خواهند کرد.
توکن های امنیتی (Security Tokens)
توکنهای امنیتی نوع دیگری از توکنها هستند که به نمایندگی از داراییها یا حقوق قانونی مانند سهام، اوراق قرضه یا اموال فیزیکی ایجاد میشوند. این توکنها به طور خاص تحت قوانین و مقررات مالی قرار دارند و به همین دلیل به شدت مورد توجه سرمایهگذاران قرار میگیرند. از ویژگیهای اصلی توکنهای امنیتی این است که حقوق مالکیتی را برای دارندگان خود تاسیس میکنند و به نوعی برابری با اوراق بهادار سنتی دارند.
این نوع توکنها به دلیل اینکه با در نظر گرفتن دستورات و ضوابط قانونی ایجاد میشوند، معمولا اعتبار بیشتری نسبت به توکنهای کاربردی دارند. همچنین، این توکنها میتوانند فرصتی برای تامین مالی به روش نوین به سرمایهگذاران و کسبوکارها ارائه کنند، در حالی که امنیت و شفافیت بیشتری در معاملات فراهم میآورند.
توکن های غیر قابل تعویض (Non-Fungible Tokens – NFTs)
توکنهای غیر قابل تعویض که به NFTها معروف هستند، یکی از جالبترین و نوآورانهترین انواع توکنها هستند که به نمایندگی از اشیای منحصر به فرد دیجیتالی، آثار هنری و محتوای غیر قابل تکرار ایجاد میشوند. تفاوت اصلی NFTها با سایر توکنها در این است که هر NFT در واقع نمایانگر یک کپی منحصر به فرد از دارایی دیجیتال است و نمیتوان آن را با دیگر توکنها مبادله کرد.
این توکنها با استفاده از فناوری بلاکچین ثبت میشوند که به معنای ایجاد یک تاریخچه دقیق و غیر قابل تغییر از مالکیت آنها است. ناگفته نماند که NFTها توانستهاند جنجالها و مباحث زیادی را در حوزه حقوق مالکیت معنوی و تجارت فنی به وجود آورند. این ویژگی منحصر به فرد این امکان را برای هنرمندان فراهم میکند که آثار خود را به راحتی عرضه کنند و در عین حال، نگهداری از گواهیهای داراییهای خود را تسهیل بخشند.
توکن های حاکمیتی (Governance Tokens)
توکنهای حاکمیتی نوعی از توکنها هستند که به دارندگان خود حق رای در تصمیمگیریهای مرتبط با پلتفرم یا پروژههای بلاکچینی میدهند. این نوع توکنها معمولا در پلتفرمهای مالی غیر متمرکز (DeFi) و سیستمهای مبتنی بر بلاکچین به کار میروند و نقش حیاتی در ایجاد شفافیت و مشارکت جامعه ایفا میکنند.
ویژگی اصلی این توکنها این است که به کاربران اجازه میدهند تا در راستای تصمیمگیریهای کلیدی پروژههای مختلف شرکت کنند. این امر به نوعی به توزیع قدرت و تامین دموکراسی در فضای دیجیتال کمک میکند. به عنوان مثال، دارندگان توکنهای حاکمیتی ممکن است بتوانند در مورد تغییرات پروتکل، هزینههای شبکه و حتی انتخاب اعضای شورای مدیریتی رای بدهند و در نتیجه نقش فعال و موثری در شکلدهی به آینده پروژههایی که در آنها سرمایهگذاری کردهاند ایفا کنند.
هدف از ساخت توکن
هدف از ساخت توکنها در دنیای دیجیتال، ایجاد ابزاری نوین برای تسهیل تبادل ارزش و ارتقا تعاملات اقتصادی محسوب میشود. توکنها که در اصل نمایندگی دیجیتال از داراییها یا خدمات مختلف هستند، با استفاده از فناوری بلاکچین امکان انتقال سریع و امن اطلاعات را فراهم میکنند. این سازههای مجازی با ویژگیهایی چون قابلیت تقسیمپذیری، غیر متمرکز بودن و شفافیت در فرایندهای مالی، بستری را برای ارتقاء اعتماد بین افراد و نهادها ایجاد میکنند.
به عنوان مثال، برخلاف ارزهای سنتی که به بانکها و نهادهای مرکزی وابستهاند، توکنها میتوانند به صورت مستقل و بدون واسطه، بر روی شبکههایی توزیع شده عمل کنند. همچنین وجود توکنهای غیر قابل تعویض یا NFTها، انقلابی در دنیا هنر و مالکیت دیجیتال به وجود آورده است، چرا که این توکنها این امکان را برای هنرمندان و خالقان محتوا فراهم میآورد که به نحوی منحصر به فرد از آثار خود محافظت کنند و ارزشگذاری صحیحی بر روی آنها انجام دهند. در نهایت، ابداع توکنها به عنوان نمادهای نوین، نشاندهنده این است که دنیای مالی به سوی آیندهای غیر متمرکز و شفافتر گام برمیدارد.
سخن پایانی مقاله توکن چیست :
در نهایت، میتوان نتیجه گرفت که توکنها نه تنها به عنوان ابزارهایی برای نقل و انتقال ارزش، بلکه به عنوان زیرساختهای ضروری برای آینده اقتصادی و اجتماعی ما در حال شکلگیری هستند. توانایی توکنها در ایجاد قابلیتهای نوآورانه و سهولت در فرآیندهای مختلف، آنها را به یکی از ارکان اصلی در اکوسیستمهای دیجیتال تبدیل کرده است. با گسترش و تنوع کاربردهای توکنها، شاهد تغییرات بنیادین در شیوههای معاملاتی و تبادل اطلاعات خواهیم بود. لذا، درک عمیق از ماهیت و کارکرد توکنها شرطی اجتنابناپذیر برای شرکتها و کاربران در این دنیای در حال تحول به شمار میرود. آیندهای که در آن توکنها نقش محوری خواهند داشت، به وضوح نمایانگر نیاز بشریت به نوآوری و تغییرات است.
اشتراک گذاری
تریدرهای حرفهای، هرگز بیخیال هزینههای کوچک نمیشوند.
هزینههای کوچک در طول زمان، تبدیل به مشکلات بزرگ معاملهگران میشوند.
