اپلیکیشن یا برنامه غیر متمرکز(DApp)، نوعی برنامه در شبکه بلاک‌چین بوده که به صورت مستقل از کنترل شخص یا یک سازمان ایجاد شده و برای انجام اموراتی نظیر آثار فرهنگی و هنری، موسیقی، سرگرمی، امور مالی و … طراحی و پیاده شده است. به دلیل محبوبیت زیاد این برنامه‌ها، در حال حاضر بالغ بر ۳۶۰۰ مورد از انواع آن‌ها در حوزه‌های مختلفی در شبکه‌های مجازی قرار داشته و افراد مختلفی از آن‌ها استفاده می‌کنند. در این مقاله به بررسی این سوال که برنامه غیر متمرکز چیست، خواهیم پرداخت.
- تیم تحریریه
- بدون دیدگاه
برنامه غیر متمرکز چیست؟
برنامه غیرمتمرکز(DApp) نوعی اپلیکیشن است که روی بستر بلاک‌چین اجرا می‌شود و از شبکه‌های همتا به همتا برای کنترل اطلاعات استفاده می‌کند. این برنامه‌ها به کاهش سانسور و دسترسی محدود کمک می‌کنند و به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، توجه زیادی از برنامه‌نویسان جلب کرده‌اند.
برای درک بهتر این موضوع، مقایسه‌ای کوتاه بین برنامه متمرکز و غیر متمرکز خواهیم داشت.
تفاوت برنامه‌های متمرکز و غیر متمرکز
برنامه‌های متمرکز مانند شبکه ایکس، اینستاگرام و … بوده که در یک طرف میلیون‌ها کاربر قرار داشته و در طرف دیگر، یک نهاد یا شرکت برای کنترل عملکرد وجود دارد. حال برنامه‌های غیر متمرکز در یک طرف همین کاربرها قرار دارند اما در طرف دیگر، شبکه‌های همتا به همتا وجود داشته که تحت نظارت هیچ مجموعه واحدی نیستند. به عنوان مثال یکی از بخش‌های اصلی برنامه‌های غیر متمرکز، دیفای(DeFi) یا همان امور مالی غیر متمرکز بوده که با استقبال کاربران نیز همراه شده است.
کاربرد های برنامه غیر متمرکز چیست؟
برنامه غیر متمرکز در موارد زیادی کاربرد دارد. برخی از مهم‌ترین این کاربردها عبارتند از:
- امور مالی غیر متمرکز(DeFi) از مهم‌ترین کاربردهای این برنامه بوده که توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد و کلان را به خود جلب کرده است. در حال حاضر بازار دیفای دارای ارزشی بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار بوده و به سرعت در حال رشد است. اصلی‌ترین هدف این پروژه، برطرف نمودن چالش‌های موجود در حوزه مالی سنتی مانند وام‌دادن، خدمات مالی نوآورانه و … است.
- راهکارهای سازمانی مبتنی بر بلاک‌چین که باعث رشد کسب و کارها شده و کارایی عملیاتی آن‌ها را به میزان واضحی افزایش داده است. از جمله مهم‌ترین کاربردهای برنامه غیر متمرکز در این حوزه می‌توان به ردیابی کالا جهت شفافیت هرچه بیشتر فرآیند حمل و نقل، ذخیره اطلاعات و افزایش ایمنی در پروسه رای‌گیری، تایید اطلاعات هویتی افراد و داده‌ها در موضوعات بهداشت و سلامت و … اشاره کرد.
- بازی‌های کریپتویی که بر روی بستر برنامه غیر متمرکز ساخته شده و به محبوبیت‌های فراوانی رسیده‌اند. کریپتوکیتیز(CryptoKitties) نخستین برنامه حاضر در این پلتفرم بوده که طرفداران زیادی نیز دارد. علاوه بر آن، بازی‌هایی مانند دیسنترالند(Decentraland) و اکسی اینفینیتی(Axie Infinity) نیز در این دسته وجود دارند.
- صرافی‌های غیر متمرکز که بر روی برنامه‌های غیر متمرکز تشکیل شده و امکان خرید و فروش NFT ها را به کاربران می‌دهد.
مزایا و معایب برنامه غیر متمرکز چیست؟
در این بخش از مقاله، به سوال مهم مزایا و معایب برنامه غیر متمرکز چیست، می‌رسیم. در جدول زیر، این موارد ارائه شده است:
| مزایا | معایب |
| دارای مزایا و ویژگی‌های بیشتر نسبت به برنامه‌های عادی | پیشرفت و رشد، باعث کندی این برنامه‌ها می‌شود. |
| انجام تراکنش با هزینه کمتر | میزان انرژی مصرفی نسبت به سایر برنامه‌ها بیشتر است. |
| آپ تایم بیشتر نسبت به برنامه‌های عادی | به مکانیزم اجماع وابستگی دارد. |
| مقاومت بیشتر نسبت به برنامه‌های عادی در برابر حملات مخرب | عدم مقیاس‌پذیری و ازدحام بیش‌از حد شبکه |
انواع برنامه غیر متمرکز چیست؟
برنامه‌های غیر متمرکز بر اساس نوع بلاک‌چین موجود، به سه دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شوند:
- دسته نخست، شامل آن دسته از برنامه‌هایی بوده که از بلاک چین مخصوص خود استفاده می‌کنند. بیت کوین در این دسته قرار داشته و به عنوان نخستین برنامه غیر متمرکز در حوزه کریپتو شناخته می‌شود.
- دسته دوم، شامل آن دسته از برنامه‌هایی بوده که از بلاک‌چین توکن‌های دسته نخست استفاده می‌کنند. البته که برای دسترسی به این شبکه بلاک‌چین، باید این برنامه‌ها توکن‌های مخصوص خود را داشته باشند. نمونه‌ای از این دسته، برنامه غیر متمرکز پروتکل اومنی(Omni) بوده که تحت عنوان پلتفرم معاملاتی توزیع‌شده روی بستر بلاک‌چین بیت کوین فعالیت می‌کند.
- دسته سوم، شامل آن دسته از برنامه‌هایی بوده که از بلاک‌چین برنامه‌های دسته دوم استفاده می‌کنند. به عنوان مثال شبکه Safe در این دسته قرار داشته و برای ذخیره‌سازی داده‌ها از آن استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که این برنامه از توکن مخصوص خود به‌نام SafeCoin استفاده می‌کند.
برنامه غیر متمرکز، نرم‌افزاری است که بر بستر شبکه‌های توزیع‌شده اجرا می‌شود و امکان تعامل مستقیم کاربران بدون نیاز به نهادهای مرکزی را فراهم می‌آورد که این امر در زمینه‌های مختلفی نظیر مالی، اجتماعی و مدیریتی کاربرد فراوانی دارد.
بهترین برنامه غیر متمرکز چیست؟
در خصوص پاسخ به این سوال که بهترین برنامه غیر متمرکز چیست، باید عنوان کرد که هر برنامه، کاربرد و ویژگی‌های خاص خود را دارد. با این حال برخی از آن‌ها بیشتر از سایرین مورد توجه قرار گرفته‌اند. در ادامه به معرفی بهترین این برنامه‌ها خواهیم پرداخت.
- پنکیک سواپ(PancakeSwap) از جمله بهترین برنامه‌های غیر متمرکز بوده که در سال ۲۰۲۰ ایجاد شده و به کاربران کمک می‌کند تا با استفاده از صرافی خود، رمز ارزها را معامله کنند. تراکنش‌های سریع و کارمزد کمتر، از جمله ویژگی‌های این برنامه غیر متمرکز است.
- یونی سواپ(UniSwap) در سال ۲۰۱۸ بوجود آمد. این برنامه غیر متمرکز بر روی شبکه اتریوم قرار داشته و امکان معامله رمز ارزهای ERC-20 را فراهم می‌کند.
- میکرو دائو(MakerDAO) به منظور حل مشکلات مربوط به نوسانات و تغییرات قیمتی ارزهای دیجیتال ایجاد شده است. این توکن نوعی استیبل کوین بوده که به دلار(USD) متصل و از آن به عنوان نوعی تضمین یا وثیقه برای دریافت وام استفاده می‌شود.
- یرنفایننس(Yearn Finance) نوعی اپلیکیشن غیر متمرکز بوده که باعث می‌شود کاربران با استفاده از رمز ارزهای خود، سود بدست آورند. به عبارتی با سرمایه‌گذاری دوباره این رمز ارزها در پلتفرم‌های دیگر، این هدف محقق شده و باعث سوددهی برای کاربران می‌شود.
جمع‌بندی نهایی
برنامه غیر متمرکز، به آن دسته از برنامه‌های دیجیتالی گفته می‌شود که توسط هیچ شرکت، دولت یا نهادی اداره نمی‌شود. در واقع کاربران زیادی از این برنامه‌ها استفاده می‌کنند، در حالی که هیچ تیم واحدی در طرف دیگر بر این اطلاعات نظاره‌گر نیست. این موارد منجر به افزایش ایمنی، افزایش سرعت تراکنش، بهبود دستورات مالی و … می‌شود.
در انتهای مقاله برنامه غیر متمرکز چیست، امیدواریم از مطالعه آن لذت برده و اطلاعات کافی و ارزشمندی را از آن دریافت کرده باشید.
تریدرهای حرفه‌ای، هرگز بیخیال هزینه‌های کوچک نمی‌شوند.
هزینه‌های کوچک در طول زمان، تبدیل به مشکلات بزرگ معامله‌گران می‌شوند.
