شاید همواره در حال مطالعه و تمرین معاملهگری باشید ولی همچنان احساس کنید چیزی کم است؛ گاهی تصمیمات سریع هیجانی بگیرید و گاهی هم از ترس فرصتهای خود را از دست بدهید و ندانید که کجای کار میلنگد. باید بدانید که به عنوان یک معامله گر پیش از یادگیری هر نوع تحلیل و تکنیکی روانشناسی ترید اهمیت بسیار بالایی دارد. شرایط روانی و احساسی شما به عنوان یک تریدر، تواناییتان در مدیریت ریسک، استرس، احساس ترس، طمع و… شکست یا موفقیتتان را در هر معامله تعیین میکند.
- ملیکا محمدی
- بدون دیدگاه
5/5 – (1 امتیاز)
5/5 – (1 امتیاز)
روانشناسی ترید چیست؟
تریدرها اغلب در سایه خطراتی مانند احساس طمع، ترس، استرس و… قرار دارند و هرکدام از این عوامل ممکن است زندگی حرفهای یک معاملهگر را تحت تاثیر قرار دهند. روانشناسی ترید به شرایط ذهنی و احساسی که یک تریدر هنگام معاملات با آن درگیر است؛ باز میگردد.
جنبههای روانی و احساسی ممکن است بر تمام معاملات شما تاثیر بگذارند و توانایی شما در مقابله و مدیریت این احساسات بخشی از روانشناسی ترید است، به همین سبب با تکیه بر روانشناسی معامله گری بایستی درک کنید که چگونه از این سوگیری و احساسات تاثیرگذار به نفع خود استفاده کنید.
دلایل اهمیتی روانشناسی در ترید
یک تریدر موفق میداند که معاملهگری 10% دانش و مهارت است و 90% باقیمانده روانشناسی میباشد. از بزرگترین موانع برای هر معاملهگری ترس از ضرر، زیان و اشتباه کردن است. اهمیت روانشناسی معامله گری به اندازهی شناخت افکار، احساسات، ویژگیها و رفتارهای تاثیرگذار بر روی ذهنیت شما هنگام ترید اهمیت دارد. در ادامه به دلایل کلی اهمیت روانشناسی ترید اشاره میکنیم:
- کمک به شناخت و تفکیک احساسات؛
- کمک به مقابله با احساسات مثبت و منفی؛
- کمک به مدیریت ریسک در معاملات؛
- کمک به طرح و برنامهریزی برای معاملات؛
- کمک به ساختن ذهنیت مناسب ترید؛
- کمک به حفظ سودمندی در بلند مدت.
در قسمت بالا به تعدادی از دلایل اهمیت روانشناسی ترید اشاره کردیم؛ اما بهتر است که بهطور واضحتری به شما بگوییم که اگر بیتوجه به شناخت و شیوهی عملکرد خود در بازارهای مالی حرکت کنید، تبعات بسیار زیانباری را بابت تصمیمات احساسی خود به دوش خواهید کشید.
کاربرد روانشناسی ترید در معامله گری
شاید بپرسید در چه شرایطی از روانشناسی ترید استفاده می شود؟ استفاده از روانشناسی ترید فقط مختص یک زمان بهخصوص نیست، معاملهگران همواره در حال شناخت و تقویت احساسات و رفتارهایی هستند که بر روی عملکردشان تاثیر مثبت یا منفی میگذارد. از کاربردهای روانشناسی ترید میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیشگیری از طغیان احساسی؛
- رفع اعتماد به نفس کاذب؛
- افزایش تصمیمات منطقی و حسابشده؛
- اجتناب از ضرر.
با ما همراه باشید تا به بررسی چندی از این رفتارها و کاربرد روانشناسی معامله گری بپردازیم:
پیشگیری از طغیان احساسی
دلیل اصلی تمام تصمیمگیریهای غیرمنطقی فشار شدید احساسی است. ممکن است شما هم زمانی که تحت فشار هستید تصمیمات نادرستی از روی هیجان، ترس، اضطراب، خشم، شادی و… بگیرید. در قدم اول بایستی مچ خودتان را هنگام این قبیل انتخابها بگیرید و آرامش خود را حفظ کنید. یکی از بهترین راههای پیشگیری از طغیان احساسات در حین معامله مدیتیشن و مراقبه است که سبب میشود یک ذهن متمرکز معامله گر برای خود بسازید!
رفع اعتماد به نفس کاذب
اعتماد به نفس بیش از یکی از خطاهای شناختی معمول است که سبب میشود معاملهگر همواره خود را برتر و ماهرتر از دیگران در بازارهای مالی بدانند. این خود بزرگ بینی باعث میشود بیش از حد معامله کنند و با بالا بردن هزینههای معاملاتی و عملکرد ضعیف، ضررهای بزرگی را به دوش بکشند. اگر شما هم الان یکی از این ویژگیها را در خود یافتهاید، میتوانید با تحلیل دقیق این خطای شناختی و مطالعه در رابطه با تأثیرات آن، عملکرد بهتری در بازار داشته باشید.
افزایش تصمیمات منطقی و حساب شده
یکی دیگر از کاربردهای مهم روانشناسی ترید افزایش تصمیمگیریهای منطقی است. در این شرایط شما با آگاهی از سوگیریهای احساسی و رفتاری به راحتی میتوانید با آنها مقابله کنید. برای مثال، در یک روند صعودی کوتاه به یکبار تصمیم به خرید نمیگیرید با تحلیل به موقع بازار، کمی صبر کرده و فرصت معاملاتی ایمنتری را پیدا میکنید.
اجتناب از ضرر
ترس از ضرر همراه همیشگی تریدرها است. اما زمانی که این ترس به اندازهای میرسد که به جای کسب سود، همواره دلواپس ضرر دیدن باشید به عنوان یک خطای شناختی معمول شناخته میشود. در این صورت، با تکیه به روانشناسی ترید و مطالعه در این حوزه سعی کنید احساسات خود را به تعادل برسانید تا منجر به از دست رفتن فرصتها نشود.
در هر کدام از مثالهای رفتاری بالا ضرورت روانشناسی ترید دیده میشود. پس از درک اهمیت و کارکرد روانشناسی معامله گر بهتر است با چیدن برنامه مطالعاتی منسجم در این حوزه، همواره ذهن خود را به عنوان یک تریدر موفق پرورش دهید.
بدون شک معاملهگری فقط بازی میان اعداد و الگوریتمها نیست بلکه، احساسات نقش کلیدیای در موفقیت شما دارد. شما با آگاهی از اهمیت روانشناسی ترید از احساسات و رفتارهای تاثیرگذار بر معاملاتتان شناخت پیدا میکند و مدیریت و متعادل کردن آنها احتمال موفقیت خود را افزایش میدهید.
انواع تله ها در روانشناسی ترید
در ادامه به چهار تله پرتکرار در روانشناسی ترید میپردازیم:
- تلهی قمارباز؛
- تلهی تایید؛
- تلهی شانس؛
- تلهی تکرار.
هرکدام از این تلهها ممکن است باعث کندی روند پیشرفت شما شود که ناآگاهانه با آن درگیر بوده باشید در ادامه پرداخت مختصر و مفیدی از هر کدام مشاهده خواهید کرد.
تله قمارباز
مفهومی است که معاملهگر باور دارد احتمال رخ دادن یک رویداد با تکرار آن فرایند کاهش یا افزایش مییابد. برای مثال؛ اگر پنج معاملهی ضررده پشت سر هم داشتید، نباید توقع داشته باشید که ششمین معامله سودده باشد!
تله تایید
تلهی تأیید یکی از رایجترین تعصبات شناختی است که در آن شما همواره به دنبال اطلاعات و دادههایی هستید که باور و ارزشهای فعلیتان را تایید کند. اغلب معاملهگران گرفتار در این تله، ممکن است اطلاعاتی که با این باور و ارزشها در تناقضند را نادیده گرفته و به مسیر خود ادامه بدهند.
تله شانس
عدهای از افراد ممکن است بدون هیچ آگاهی و دانشی تنها با تکیه بر تجربهی ناکام یا موفق از معاملهگری، دوباره به بازار برگردند. این قبیل تریدرها دچار خطای شناختی میشوند.
تله تکرار
بازار هرروز در حال تغییر و تحول است و معاملهگر هوشمند همواره باید خود را منطبق با بازار به روز نگه دارد. یکی دیگر از تلههایی که تریدر را در خود حبس میکند تکرار است، یعنی معاملهگر با وجود اینکه معاملات مختلفی را شروع میکند همواره پایبند به استراتژیها و روشهای قدیمیاش پایبند بماند. اینجاست که متأثر از تصورات پیشین خود ممکن است متوجهی تغییرات بازار نشوید و ندانید که استراتژیهای قدیمیتان کارآمد نیست.
راهکارهای پرورش شخصیت معامله گری
با آگاهی از اهمیت بالای روانشناسی معاملهگری، شما بالاخره به مرحلهای میرسید که بتوانید احساسات، ویژگیها و رفتارهایی را که معاملاتتان را تحت تاثیر قرار میدهد، تشخیص دهید. با شناخت هر کدام از این عوامل قدمهای بعدی را به سوی پرورش شخصیت در معاملهگری برمیدارید که در ادامه به در شش مرحله به آن میپردازیم:
- احساسات و جهتگیریهای احساسی را بشناسید.
- برای معاملات خود برنامهریزی کنید.
- ویژگیهای کارآمد و مفید را در خود تقویت کنید.
- یاد بگیرید کی رها کنید.
- معاملات خود را روی کاغذ پیاده کنید.
- مدیتیشن کنید.
در ادامه توضیحاتی در خصوص تمامی موارد بالا خواهیم داشت:
احساسات و جهت گیری های احساسی را بشناسید
شناخت احساسات انسانی به معنای از بین بردن آن نیست، بلکه به توانایی استفاده و کنترل آن اشاره دارد. اغلب تریدرهایی که درک واضحی از روانشناسی معاملهگری پیدا کردند بدون درگیر شدن با رفتارهایی مانند طمع، ترس، تعصب، استرس غیرقابل کنترل، هیجان لحظهای و… معاملات خود را مدیریت میکنند.
فراموش نکنید منظور فقط احساسات منفی نیست بلکه گاهی شادی هم باعث از بین رفتن تمرکز و خطای تشخیص میشود. از این رو شما هم به عنوان یک تریدر باید احساسات و رفتارهای تاثیر گذار را شناسایی کنید و با هدایت آنها مسیر موفقیت خود را هموارتر کنید.
برای معاملات خود برنامه ریزی کنید
برنامهی معاملاتی قطعا نقشهی راه شما در بازارهای مالی است. هر تریدر بایستی بر اساس اهداف و اولویتها با در نظر گرفتن میزان ریسک و سود برنامهی منطبق با استراتژی و روحیات خود را بچیند. با داشتن این خود انضباطی شما قادرید که معاملات منظمی(روزانه، هفتگی و ماهانه) را مدیریت کنید. برای مثال، هرروز در زمان مشخصی پوزیشن معاملاتی خود را با تعیین حد سود و ضرر باز میکنید؛ به این صورت درگیر احساساتی مانند ترس، طمع، هیجان و… نمیشوید و با تعهد و استمرار احتمال موفقیت خود را افزایش میدهید.
ویژگی های کارآمد و مفید را در خود تقویت کنید
اولین قدم هر تریدر موفق شناسایی و تقویت ویژگیهای احساسی و رفتاری کارآمد است. با وجود اینکه انسان همواره در محاصرهی احساسات است، بازارهای مالی بدون ذرهای لغزش به جریان و حرکت خود ادامه میدهد. به همین جهت، معاملهگران باید توانایی لازم برای غلبه به احساسات منفی و کاذب را داشته باشند و بدون تحلیلی فنی و حساب شده عمل نکنند. این تواناییها با مطالعه، شناخت و تمرین به دست میآید، پس در نهایت صبوری، به مسیر خود ادامه دهید.
یاد بگیرید کی رها کنید
یکی از بزرگترین نقطه ضعفهای هر معامله گری این است که نمیداند چه زمانی باید معاملات را ببندد و از آن دست بکشد. بدون شکی این خصیصه از احساس طمع نشات میگیرد که نهایتا به ضررهای هنگفتی منجر خواهد شد. راهحل این است معاملهگران بایستی زمان از اخبار روز مطلع باشند، هرروزه نمودارها را مطالعه کنند، به تحلیلهای فنی و تکنیکال مسلط باشند تا بتوانند بدون تعصب احساسی تصمیمگیری هوشمندانهای انجام دهند.
معاملات خود را روی کاغذ پیاده کنید
شاید به نظر کماهمیت برسد اما ژورنال نویسی معاملهگری و نوشتن روزانه یکی از بهترین راهها برای پرورش ذهن و شخصیت است. مهم نیست که همین امروز شروع به معامله کردید یا ده سال قبل، تریدینگ یا معاملهگری همچنان یک خط بیامتداد است که تا بینهایت در حال یادگیری آن هستید و بدون شک هیچ شخص یا منبعی بهتر از خودتان وجود ندارد تا از آن یاد بگیرید؛ به همین سبب ثبت لحظات شکست، ضرر، سود، موفقیت، احساسات، پشیمانی و… اهمیت بالایی دارد. از طرفی شما با نوشتن و اضافه کردن جزئیاتی مانند تاریخ شروع، ورود به معامله، حد ضرر، حد سود، میزان سود و ضرر میتوانید به وضوح ببینید که نقاط قوت و ضعفتان چیست و به مرور زمان روند پیشرفتتان را سرعت بخشید.
مدیتیشن کنید
مدیتیشن و مراقبه صرفا راهی برای تجربهی احسان خوب نیست بلکه، مطالعات نشان میدهند این روند سبب میشود که اضطراب و احساسات منفی معاملهگر از بین برود و بدین گونه تصمیمگیری منطقیتر و مناسبتری انجام دهد.
بهترین کتاب های روانشناسی ترید
مطالعه یکی از بهترین راهها جهت بهبودی و آمادهسازی ذهن به عنوان یک معاملهگر است. در ادامه به چند مورد از بهترین کتابهای روانشناسی ترید اشاره میکنیم که میتوانید با خواندن آنها تریدری موفقتری شوید:
کتاب معاملهگری در محدوده از مارک داگلاس(Trading in the zone by Mark Douglas)
کتاب بهره سرمایهگذار از جیک برنشتاین( The investor’s quotient by Jake Bernstein)
سرمایهگذار هوشمند از بنجامین گراهام(The intelligent investor by Benjamin Graham)
آنچه در روانشناسی ترید مقاله خواندیم:
در مقالهی روانشناسی ترید آموختیم که مسئله حذف احساسات نیست بلکه به تعادل رساندن آن است. در ادامه با پرداختن به کاربرد و اهمیت روانشناسی ترید به جزئیات بیشتری مانند انواع تلهها در روانشناسی معاملهگری و راهکارهای پرورش و مقابله با آن، اشاره کردیم.
اشتراک گذاری
سوالات متداول
آیا روانشناسی ترید اهمیت دارد؟
بله، روانشناسی ترید به شما کمک میکند تا احساسات خوب و بد تاثیرگذار در معاملات را شناسایی کنید.
آیا راهی برای مقابله با ترس وجود دارد؟
بله، اغلب با مطالعه و تمرین میتوانید احساساتتان را مدیریت کنید.
آیا مدیتیشن در روند معاملهگری تاثیرگذار است؟
بله، مدیتیشن و مراقبه کمک میکند تا استراس و احساسات منفی را از خود خالی کنید و با ذهنیت آرام تری تصمیم بگیرید.
تریدرهای حرفهای، هرگز بیخیال هزینههای کوچک نمیشوند.
هزینههای کوچک در طول زمان، تبدیل به مشکلات بزرگ معاملهگران میشوند.
